Genel Forumlar Haylazforum.Net - Dilin İşlevleri İle İlgili Örnekler

Dilin Altı İşlevi

1-Göndergesel (Gönderici) İşlevi Daha çok bilgi vermek maksadıyla yazılan metinlerde kullanılır.
Dilin, bilgiyi olduğu gibi aktarma işlevine göndergesel(gönderici) işlev denir.

Örnek:

"Aruz ,şiirde ahengi sağlamak için kullanılan bilr ölçüdür."
"Fatih Sultan Mehmet,29 Mayıs 1453 Salı günü İstanbul'a girdi."

2-Heyecan İşlevi:Gönderici mesajı heyecan ve duygularını dile getirmek maksadıyla meydana getirmişse dil "Heyecan" işlevinde kullanılmıştır.

Örnek:
"Aman Allah'ım!Bir insan bunu nasıl yapar?"
"Çabuk olun,bir an evvel yetişmeliyiz.!"

3-Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi:Harekete geçirme işlevi de diyebiliriz.Bu daha çok emir kipindeki cümlelerde meydana gelmektedir.

Örnek
"Kitabını aç,oku."
"Öğrenciler bahçede toplansın."

4-Kanalı Kontrol İşlevi:Mesaj,kanalın, mesajı iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek maksadıyla meydana getirilmişse kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır.Kısacası soru cümlelerine kanalı kontrol işlevi diyebiliriz.

"Kitaptaki soruları cevapladınız mı?"
"Bahçedeki dişbudak ağacını gösterebilir miniz?"

5-Şiirsel(Şairane) İşlev:Mesajın sınırlarını belirleyen işlevdir.Mesajın iletisi kendinde ise dil şiirsel(şairane) işlevinde kullanılır.

Örnek:

Akşam ,yine akşam,yine akşam;
Bir sırma kemerdir suya baksam.
Akşam,yine akşam,yine akşam;
Göllerde bu dem bir kamış olsam. Ahmet Haşim

6-Dil Ötesi İşlevi:Mesaj, dille ilgili bilgiler vermek için oluşturulmuşsa "dil ötesi işlev"denir.

"Dilek ve zaman ekleri fillere getirilir."