Dil ve konuşma bozuklukların nedenleri
 

Dil ve konuşma bozuklukları; konuşulanları anlama, kendini ifade etme ya da her iki alanda birden görülen problemleri ifade etmektedir. Hangi yaşta ve hangi nedenden olursa olsun, dil ve konuşma bozuklukları kişinin iletişimini aksattığı ya da bozduğu için daha genel bir terimle "İletişim Bozuklukları" olarak da ifade edilmektedir. İletişim bozuklukları terimi dil, konuşma ve işitmedeki çok çeşitli problemleri içermektedir.

Dil Bozukluğu Dil, duygu ve düşüncelerimizi aktarmaya yarayan, uzlaşmaya dayalı kodlardan oluşan bir araçtır. Dil bozukluğu olan bireyler, konuşulanları anlamaz, düşüncelerini anlamlı cümlelerle karşısındakine aktaramaz ya da her iki alanda da yaşından beklenen düzeyde performans gösteremezler.Konuşma Bozukluğu Konuşma, dilin sözel ifadesidir. İnsanın doğal olarak üretebildiği bazı sesleri kullanarak, düşüncelerin kulak yoluyla alınabilmesine olanak sağlayan bir eylemdir.Konuşma bozukluğu olan bireylerin, konuşma seslerini üretmekte, akıcı konuşmakta ya da ses kalitelerinde çeşitli derecelerde problemleri vardır.

Dil ve Konuşma Bozukluğu Neden Oluşur?

İşitme kaybı: Çocuk konuşmayı tam olarak kazanmadan önce işitmesi özürlü hale gelirse konuşma gelişimi bundan olumsuz yönde etkilenir. İşitme kaybı ne kadar çok olursa konuşma o kadar çok engellenir.

Nörolojik bozukluklar: Dil ve konuşmayı düzenleyen sinir yapılarındaki hasara bağlı olarak bazı nörolojik sorunlar olabilir.

Felç Kafa travması Zeka geriliği: Zihin düzeyiyle konuşma gelişimi arasında ilişki vardır.Zeka geriliğini oluşturan ya da zeka gelişimini engelleyen nedenlerin bir çoğu konuşma gelişimini de engelleyen nedenlerdir.

Otizm: Otizmin başlıca belirtilerinden biri konuşma gecikmesidir. Otizmde dil ve konuşma bozukluklarının altında yatan başka nedenler vardır.

Ağız-yüz anomalileri: Çocuklarda konuşma ile ilgili organlarda görülen yapısal bozukluklar konuşmayı bozar.

Dudak-damak yarıklığı Çevresel faktörler: Konuşma uygun sosyal ortamda kazanılır. Eğer aile uygun ortamda çocuğu güdülemez ya da aşırı baskıcı bir eğitim uygularsa çocuğun konuşmasında gecikmeye neden olabilir

Sesin kötü-yanlış kullanımı Gelişim geriliği Görme yetersizlikleri Down sendromu Yanlış öğrenmeler Bazen belirli bir neden bulunamaz.

Dil ve Konuşma Gelişim Evreleri Konuşma gelişimi her çocukta bir miktar farklılık gösterse de belli bir sırayı ve belli bir zamanı takip eder.

0-3 ay:Doğal sesler (hapşırma, ağlama gibi) Agulama Seslendirme (huzur, rahatlık ifade eden) Sesin geldiği yöne bakma Sese yüksek ses ile tepki verme /k/, /g/ gibi dil arkası ile üretilen seslerin üretimi görülür.

4-6 ay:Hece tekrarları (/bababa/, /mamama/) Kendi sesi ile oynama Sesleri ayırt etme /t/,/d/ gibi orta ve /p/, /b/ gibi önde çıkartılan seslerin üretimi görülür.

6-8 ay:Ses dağarcığının genişlemesi Farklı ses bileşimlerini denemek için vokal oyunlarTekralamalı babıldama (/mamama/) Çeşitlendirilmiş babıldama (/gabida/) görülür.

9-12 ay:Sesin geldiği yöne dönme İsmini tanıma, seslenildiğinde bakma ?Hayır? ya da ?yapma?uyarılarını anlama Ses taklitleri yapma İlk anlamlı sözcük üretimi Yapma sözcük üretimi ve kullanımı (jargon) Kendini ifade edebilir hale gelmiştir.

12-18 ay:4-6 sözcük kullanma, Yaklaşık 50 tane sözcüğü anlama, Nesne isimlendirme, İsmi söylenen nesneyi tanıma, Kendi bedeninde göz-kulak-burun gibi en az üç vücut bölümünü tanıma görülür.

18-24 ay:Daha sistematik ve düzenli söyleyiş örüntüleri (Yetişkin söylemleri ile bağlantı kurulabilir.) Sözcük dağarcığında gelişme görülür.

2-3 yaş: 2-3 sözcükle cümle kurabilme, En az 5 vücut parçasını başkasının üstünde gösterebilme,Sözcükleri anlama ve 200 sözcük kullanabilme, Konuşmasındaki anlaşılabilirlik artar.