Benzen maruziyeti kan kanserine yol açıyor

[Ersin]

Michigan Üniversitesi'nde yapılan çalışmayla "benzen" isimli kimyasala, 0,5-1 ppm oranında maruz kalınmanın bile özel bir kan kanseri tipi olan Miyelodisplastik Sendromu'na (MDS) yol açtığı ortaya konuldu.

Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği Derneği (LLMBİR) Başkanı Prof. Dr. Muhit Özcan, AA muhabirine yaptığı açıklama, benzin ve türevlerinin yanı sıra boya, lastik, temizlik ürünleri ve endüstriyel birçok üründe bulunan "benzen"in insan sağlığı açısından tehlikeli bir kimyasal olduğunu söyledi.

Benzen maruziyetinin ölümcül sonuçlar doğurabildiğini vurgulayan Özcan, bu sektörlerde çalışan işçilerin büyük risk taşıdığının altını çizdi.

Benzen maddesinin buharlaşan bir madde olduğunu anlatan Özcan, "Benzene maruziyet, erken dönemde beyin, sinir sistemi üzerine etkilerinin yanı sıra bağışıklık sistemi üzerine de olumsuz etki yapıyor. En korkutucu yanı ise kanser riskini artırıyor." diye konuştu.

Prof. Dr. Özcan, bu konuda 1960'lı yılların başında Türk bilim insanı Prof. Dr. Muzaffer Aksoy tarafından benzen ve kan kanseri ilişkisinin tanımlandığını anımsatarak, daha sonra yapılan çok sayıda çalışmada da benzenin hem hematolojik hem de lenf kanserleri ile ilişkisinin ortaya konulduğunu söyledi.

"KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR"

Benzenle ilgili bilgilerin artmasının Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) bağlı "The International Agency for Research on Cancer (IARC)" kuruluşu tarafından insan ve hayvanlarda kanser yapıcı maddeler arasında kabul edildiğini anlatan Özcan, şu bilgileri paylaştı:

"Michigan Üniversitesindeki bilim insanları tarafından bu alanda yeni bir çalışmanın sonuçları yayımlandı. Crit Rev Toxicol Dergisi'nde bu ay yeni yayımlanan makale, özel bir kan kanseri tipi olan Miyelodisplastik Sendromlu (MDS) hastalarda benzen maruziyetine ilişkin sonuçları ortaya koydu. Araştırma kapsamında, miyelodisplastik sendromlu hastalarda benzen maruziyetinin ölçüldüğü 5 araştırma ve benzen seviyesi ölçülmeden riskli meslek gruplarında görülen MDS hastalık sıklığının değerlendirildiği 17 çalışmanın sonuçları karşılaştırıldı.

Araştırmayla bilinenin çok daha altında benzenin MDS'ye yol açabileceği ifade edildi. Buna göre, benzenin 200 ppm gibi yüksek dozlardaki kanser yapıcı etkisi belirlenmişken, son çalışmayla 0,5-1 ppm maruziyetin bile kanser riskini artırdığı ortaya kondu."

BENZENE NASIL MARUZ KALINIR?

Benzene çevrede, çalışma ortamında veya evde maruz kalınabiliyor. Benzene maruz kalmanın temel kaynakları, sigara dumanı, otomobil servis istasyonları, motorlu araçların egzozları, yapıştırıcılar, boyalar, mobilya cilaları ve bu ürünlerin buharları veya gazları ile benzene maruziyet söz konusu olabiliyor. Bu nedenle sık temasta olan iş kollarında (Metal-çelik endüstrisi, deterjan, boya, mobilya üretim tesisleri, gaz ve elektrik fabrikaları, benzin istasyonları, yapıştırıcı fabrikaları, bavul, ayakkabı, deri imalathaneleri, plastik ve naylon endüstrisi, cila fabrikaları, otomobil, gemi ve lastik üretim tesisleri, matbaa, yağmurluk üretim yerleri, konserve kutu imalathaneleri) çalışanların sürekli eğitimden geçmeleri önem taşıyor.

Günde 32 tane sigara içen bir kişinin her gün yaklaşık 1,8 mg benzen aldığı, bunun sigara içmeyenler tarafından alınan ortalama günlük benzenin yaklaşık 10 katı olduğu belirtiliyor.

Şehirlerde veya endüstriyel alanlarda yaşayanların, kırsalda yaşayanlara oranla çok daha yüksek düzeyde benzene maruz kaldığı öngörülüyor.

Evlerde ise benzen ile kontamine olmuş musluk suyunu kullananlar, içme suyundan veya bu suyla hazırlanmış yemeklerden benzene maruz kalabiliyor. Çalışma ortamında benzen üreten veya kullananlar ise benzenden en yüksek düzeylerde zarar görüyor.