Hedeflerine ulaşma yolunda en büyük engelin plato etkisi olduğunu biliyor musun? Zihnin işlevini bir süre için yitirip, tıkanıklık yaşaması anlamına gelen bu etkinin en önemli nedeni tekrarlanan olaylara karşı hissizleşmemiz.
Plato etkisi bir savunma mekanizması olarak da nitelendirilebilir. Her gün aslında arabayla sadece 5 dakika süren bir yolu trafik yüzünden yarım saatte gidebiliyorsan, bunun nedeni plato etkisi yani onun verdiği alışma ve kabul etme hissi. Başarılı olmak ve kariyerinde ilerlemek için ise bazen bu mekanizmayı kırmak şart. Bob Sullivan ve Dr. Thomas Thompson, “Plateau Effecct: Getting From Stuck To Success” adlı kitapta Plato Etkisinin aşamalarını ve nasıl kırılabileceğini açıklıyor.
3 aşama
Bilişsel: Bu aşamada hedefini belirliyor ve ona nasıl ulaşabileceğine dair program yapıyorsun. Örneğin, hedefin yurt dışında yüksek lisans yapmak. Bunun için not ortalamanın kaç olması gerektiğini, hangi sınavlara katılacağını, yabancı dilini geliştirmek için kursa gidip gitmeyeceğini planlıyorsun.
Çağrışımsal: Artık bu aşamada daha verimli, daha az yoğunlaşarak ve az hata yaparak çalışıyorsun. Örneğin; yüksek lisans için gideceğin yabancı şehirde konuşulan dili iyi anlamak için çalıştın. Artık bu konuda hiç de fena değilsin. Bazı basit kalıpları çoktan ezberledin.
Plato Evresi: Bu aşamada artık sistem otomatize olmuş demek. Birisiyle anlaşabilecek kadar dil öğrendiğin için öğrenme sürecin duruyor. Oysa seni bekleyen onlarca yeni sözcük, yerel ifade kalıbı var. Öğrenmen durduğu için yeni kelimeleri öğrenmede zorlanıyor, beyninin bu konuda hissizleşmesi nedeniyle gelişimini sekteye uğratıyorsun.
Plato Etkisinden nasıl kurtulabilirsin?
Yola devam et
Plato evresinde kişi hedefinden vazgeçme eğilimi gösterir. Gelişimi durduğu için gerisini getiremeyeceğini düşünür, hedefin kendisine uygunluğunu sorgular. Bu motivasyonsuzluk sadece plato etkisinden kaynaklıdır ve gelişimin bir parçasıdır. Tüm bunlara rağmen yola, yani gelişim sürecine devam etmek, hedeften şaşmamak gerekir.
Kendine yüklenme
Plato evresini atlattıktan sonra sınırlarını zorlamaya ve gelişmeye devam etmelisin. Ancak bu noktada kendimizi yormamak, aşırı derecede zorlamamak ve sabretmek gereklidir. Aksi halde bu zorlama bize yarardan çok zarar getirebilir.
Rahatsızlık hissini kabullen
Beyin her şeye alıştığı gibi plato etkisine de alışır. Gelişim sürecinde yaşadığımız duraksamalar önce bizi endişelendirse de sonrasında bunun sürecin bir parçası olduğunu bilmek, durumu kabul etmemizi ve rahatlamamızı sağlar. Duraksamanın geçici olduğunu bilmek, gelişim sürecimizin güçlenerek devam edeceğini göstermesi açısından önemlidir.