Şempanzeler de Ölen'in Arkasından Ağlar...
Bir cenaze... Etrafta düzinelerce şempanze. Tellerin arkasından arkadaşlarının son yolculuğunu meraklı bakışlarla izliyorlar. Bu kare insanın tüylerini diken diken ediyor. Ölüm her yerde, onların da yaşamında.
Dorothy 40 yaşındaydı. Kalp yetmezliğinden öldü. Burası Batı Afrika'da Kamerun'da Sanaga- Yong Şempanze Kurtarma Merkezi. Ama o ne yazık ki kurtarılamadı.
Arkadaşları Dorothy'nin cenazesini tellerin arasından izliyor. Hepsinin yüzünde tıpkı insanlardaki o hüzün, o keder... Adeta yas içindeler ve olan biteni izliyorlar. Dorothy insanoğlunun elleri arasında defnedilmeye götürülüyor.
Bölgedeki yerel halk, çoğunun ailesi avlanan bu şempanzelerin bakımına yardım ediyor. Bazen avcılar daha bebek olan şempanzeleri bile annelerinden ayırıp satıyor.
Son dönemde yapılan araştırmalara kadar böylesi insan davranışını andıran davranışlar göz ardı edilirdi. Fakat araştırmalardan elde edilen kanıtlar, ölen bir sevdiğinini ardından yas tutmak ve ölümün ne olduğunu anlamak gibi davranışların sadece insanlara özgü olmadığını ortaya çıkardı.
Şempanzeler ve yakın akrabaları bonobolar çok karmaşık sosyal arkadaşlıklar kuruyor ve bunların büyük kısmını da ++++ ve tımar oluşturuyor.
Bu hayvanların sık sık ailelerinden birisi öldüğü zaman üzüldüğü ve ardından da sessiz bir yas dönemine girdiği gözlenmiş.
|