davranış bilimlerine giriş
Sosyoloji veya toplumbilimi insanların grup içi davranışlarının bilimsel çalışmasını yapan ve bireylerin belirli davranışlarda bulunmasını etkileyen toplumsal güçleri inceleyen bilim dalıdır.

Sosyoloji; insanların bütün ilişkilerini inceleyip, bu ilişkilerin nasıl yaratılıp korunduğunu ve değiştiğini analiz eden sosyal bilimdir. İnsan ve toplum davranışlarını bilimsel olarak inceler. Bilimsel bilgi birikimi, teori ve kanunlarla gelişecektir.



Bilimler 2'ye ayrılır.



1. Doğa Bilimleri:

* Fizik

* Biyoloji

* Kimya

Fizik, Biyoloji, olgular ve olaylar üzerinde yoğunlaşırlar.



2. Sosyal Bilimler:

* Psikoloji

* Sosyal Psikoloji

* Sosyoloji

* Tarih

İnsan davranışlarının farklı yönlerini ele alırlar.

Bilim adamları olayların nedenlerini ve bunun ortaya çıkardığı sonuçları Anlamak, Açıklamak, Yordamak amacıyla araştırma yaparlar.



Sosyologlar: verileri toplar, verileri analiz eder, gözlem ve deney yapar, kayıtlarını tutar ve sonuçta da kesin doğru bilgilere ulaşır. Sosyoloji diğer doğa bilimlerine göre az gelişmiştir. NEDENİ

* Uygulanış tarihinin yeni oluşu,

* İnsan davranışlarını incelemenin güçlüğüdür.



SOSYOLOJİNİN ALT DALLARI



1. Bilgi Sosyolojisi: Uygarlık, Kültür, Toplum, Sınıf, Grup tiplerine

göre öncelikli bilgi türlerinin ve bilimlerinin araştırılmasıdır.

2. Ekonomi Sosyolojisi: Teknoloji, Gelir dağılımı, Tüketim ve farklı*laşması, işbölümü, Ulusal düzeyde karar mekanizmaları ve yapısı konu*larıyla ilgilenir.

3. Sanayi Sosyolojisi: Örgüt sosyolojisi, Psikoloji, Sosyal psikolôji, iş idaresi, Ekonomi gibi birçok sosyal bilimin ve bu bilimlerin özel dallarından bir çoğunun çeşitli düzeylerde kurdukları ilişkileri kapsamakta ve toplumsal gerçeğin bir bütünlüğü açısından bunları toplum yapısına göreceli olarak bir sentez haline getirmeye çalışmaktadır.

4. Kent Sosyolojisi: Kentlerin oluşumu, kent yaşamının insan ve toplum üzerindeki etkisi, kentlerin doğurduğu sorunlar, Kentlerin yerleşim düzeni,

5. Köy Sosyolojisi:

6. Din Sosyolojisi:

7. Hukuk Sosyolojisi:

Hukuk; belirli bir toplumda birey grupların toplumsal ilişkileri ve eylemleri üzerinde normatif, emredici ve yaptırımcı bir etki yapar.

8. Siyaset Sosyolojisi: Devleti, onun kuruluş ve işleyişini inceler. Yönetme ve yönetilme olayının kurumsallaşma sürecini inceler. Top*lumların yapılarıyla siyasal rejimleri arasındaki ilişkileri inceleyerek bir siyasal rejim tipolojisine ulaşmaktadır.

9. Eğitim Sosyolojisi: Ülkenin nüfus yapısının özelliklerine uygun

bir eğitim planlamasına duyulan ihtiyaç konularıyla ilgilenir.

10. Uygulamalı ve Klinik Sosyolojisi:

Uygulamalı: bilgilerin günlük yaşamda kullanılmasıdır.

Klinik Sosyolojisi; Sosyologların değişime bizzat katılarak çözümler üretmesidir.



BİLİMSEL ARAŞTIRMA İLKELERİ

1. Nesnellik (Objektiflik):

Araştırmada,araştırmacının kişisel inançları, çıkarları, alışkanlıkları, beklentileri yer almamalıdır.

Bulgular olduğu gibi yer almalıdır. Buna Bilim Ahlakı denir.

Araştırmacılar kendi düşüncelerini, beklentilerini işe karıştır*mamalıdır.

· Araştırmacı kendi amaçlarını, alışkanlıklarını, inançlarım olduğu gibi açıkladıktan sonra değerlendirme yapmalıdır.





2. Doğruluk ve Tekrar:

Bilimde doğruluk; bilim adamının mutlak gerçeği göstermesi değil, ona mümkün olduğu kadar yaklaşmasıdır. Söylediğini en doğru, anlaşılır şekilde açıklamasıdır.



3. Basitlik ve Açı:

Araştırmada basitlik ve açıklık esas alınmalıdır.

Basitlik ve açıklığın temelinde kavramların açıklanmış olması, kullanılan kavramların diğer kavramlardan farklı olan yönlerinin ortaya konulması gerekir.



4. Sınırlılık: Böylelikle konuların karmaşıklığı önlenmiş olur.





BİLİMSEL YÖNTEMDE TAKİP EDİLMESİ GEREKEN AŞAMALAR

1. Sorunu Ortaya Koyup Tanımlamak

2. Konu ile İlgili Bilgi Toplamak

3. Hipotezi Formüle Etme

Hipotezin Sınanması: Olaylar arasında öngörülen ilişkilerin varlığının yada yokluğunun araştırılması demektir. Olaylar arasındaki ilişki kurmak ve olayları bir nedene bağlamak amacıyla tasarlanan önermedir.



Hipotezde 2 türlü' değişken kullanılır.

1. Bağımlı Değişken: Bu bağımsız değişkene bağlı olarak değişir.

Davranış Bilimlerinde bağımlı değişken davranıştır.

2. Bağımsız Değişken: Diğerini etkileyerek esas neden olan değişken demektir. Hipotezi belirler. Davranış Bilimlerinde bağımsız değişken durumdur.

Sarhoş: Bağımsız Trafik Kazası: Bağımlı değişkendir.

4. Veri Toplama ve Verileri Analiz Etmek

a. Deney Tekniği: Yapay hazırlanmış bir durumdur.

b.Gözlem: Sosyolojide çok kullanılmaz. Doğa bilimlerinde kulla*



1. İnsanların grup içi davranışlarının bilimsel çalışmalarını yapan, top*lumsal güçleri İnceleyen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyoloji B) Psikoloji

C) İnsanbilim D) Antropoloji

E) Kültürbilim

YANıT: A



2.Sosyoloji aşağıdaki soruların hangisine yanıt aramaz?

A) İnsanlar neden bir aile kurmuşlardır?

B) İnsanların neden tanrıya inanırlar?

C) Niçin bazı insanlar fakirdir?

D) Bireyin başarısını neler etkiler?

E) Toplumu bir arada tutan kurallar nelerdir?

YANIT: D



3.Aşağıdakilerden hangisi sosyal bilim değildir?

A) Tarih B) Biyoloji

C) Psikoloji D) Antropoloji

E) Sosyoloji



YANIT: B



4.Sosyolojinin, teknoloji, gelir dağılımı ve tüketim ile işbölümü gibi konularla İlgilenen bölümüne ad verilir?

A) Hukuk Sosyolojisi

B) Bilgi Sosyolojisi

C) Bilişim Sosyolojisi

D) Sanayi Sosyolojisi

E) Ekonomi Sosyolojisi

YANIT: E



5.Sosyolojinin yönetme ve yönetilme ile bunların kurumsallaşmasını inceleyen alt dalına ne denir?

A) Bilgi Sosyolojisi

B) Sanayi Sosyolojisi

C) Siyaset Sosyolojisi

D) Hukuk Sosyolojisi



E) Kırsal Sosyoloji

YANIT: C





6.Sosyolojinin ABD'de üç aşamadan geçtiğini söyleyen düşünür kim*dir?



A) Reitz-lazarsfeld

B) Comte

C) Spencer

D) Marx

E) Durkheim

YANIT: A



7.Aşağıdakilerden hangisi bir bilimsel araştırma ilkesi değildir?



A) Hipotez oluşturma.

B) Basitlik ve açıklık

C) Sınırlılık

D) Nesnellik *

E) Doğruluk ve Tekrar

YANIT: A





8.Aşağıdakilerden hangisi bilimsel yöntemin aşamalarından biri değil*dir?



A) Sorunu ortaya koymak

B) Bilgi toplamak

C) Tekrar

D) Hipotez oluşturmak

E) Sonuca ulaşmak

YANIT: C



9. Çizgifilm seyreden çocuklar, seyretmeyenlerden daha konuşkandır." varsayımında bağımlı değişken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çizgi film seyreden çocuklar

B) Seyretmeyenler

C) Konuşkanlık

D) Çocuklar

E) Çizgi1ilm

YANIT: C



10. Araştırmalarda bir ,ölçme aracının ölçmek istediğini doğru olarak ölçmesi olayına ne denir?



A) Doğruluk

B) Nesnellik

C) Objektiflik

D) Güvenilirlik

E) Geçerlilik

YANIT: E







ÜNİTE -2

İLK VE ORTA ÇAĞDA TOPLUMSAL DÜŞÜNCE



Toplumsal düşünce ilk filozofların felsefe sistemlerinde yer almıştır. Bu düşünce sonucunda sosyoloji bilim dalı olarak ortaya atılmıştır. İlk çağdaki düşünürler 2 gruba ayrılarak incelenmektedir.



1. Sokrat'tan Öncekiler

2. Sokrat'tan Sonrakiler

1. Sokrat'tan Önce Sofistlere Rastlıyoruz: Sofist yunanca bilen, bilgili kişidir.

· Onlara göre toplum yapay ve ulaşılmaz bir varlıktır

· İnsanlar tarafından oluşturulmuş suni bir yapıdır.

· Toplum insanların gizli uzlaşması ile oluşmuştur.

· Asıl olan tabiattır.