Nezle ya da gribin ardından baş ağrısı, burun tıkanıklığı, burun ve genizden sarı-yeşil renkli akıntı, halsizlik ve adaptasyon güçlüğü gibi belirtiler veren sinüzit; tüm mevsimlerde görülse de, en çok kış aylarında etkisini gösteriyor. Kişilerin yaşam kalitesini düşüren sinüzit medikal veya cerrahi tedaviye çok iyi yanıt veren bir hastalık. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Battal Tekin; sinüzitin belirtileri, tedavisi ile sinüzitten korunma yollarını anlattı.

Sinüzit nasıl oluşur?

Sinüs boşluklarını kaplayan mukozanın viral, bakteriyel ve mantar gibi etkenlerle iltihaplanmasına sinüzit deniyor. Sinüzitler; 2 haftadan kısa sürerse akut sinüzit, 2 ile 12 hafta arası sürerse subakut sinüzit, 12 haftadan uzun sürerse kronik sinüzit olarak adlandırılıyor. Sinüzit oluşumunu etkileyen en önemli faktörler; bağışıklık sistemi ve buna bağlı sık üst solunum yolu enfeksiyonları, burun ve sinüs anatomisi (burun kemiği veya kıkırdağının eğri olması burun eti büyüklüğü veya sinüs kanallarının kapalı olması, burun ve sinüs tümörleri), özellikle çocuklarda geniz eti büyüklüğü, alerjik rinit ve kirli hava (sigara) sayılabilir.

Sinüzitin belirtileri neler?

Sinüzit'in en önemli belirtileri geçirilen bir nezle veya grip sonrasında;

- Göz ve yüz çevresinde zonklayıcı bir baş ağrısı,

- Burun tıkanıklığı,

- Burun ve genizden sarı yeşil renkli akıntı,

- Boğaz ağrısı,

- Ağız kokusu, koku ve tat bozukluğu

- Hafif ateş

- Halsizlik ve adaptasyon güçlüğü,

- Çocuklarda bunların yanında iştahsızlık, öksürük, bulantı ile kusma şikayetleri olabiliyor.

Unutulmaması gereken en önemli nokta, her baş ağrısının sinüzit olmaması. Baş ağrılarının en fazla yüzde 10'u sinüzite bağlı oluyor. Sinüzit çok sinsi bir hastalık, yukarda yer alan şikayet ve belirtilerin bazen birkaçı olabiliyor, fakat muayenede her şey normal gözükebiliyor.

Sinüzitten nasıl korunmalı?

Bütün enfeksiyon hastalıklarında esas olan korunmak. Üst solunum yolu enfeksiyonları hava ve damlacık yoluyla yayıldığı için insanların yoğun olduğu alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları, asansör ve kapalı ortamlarda dikkatli olmaları, yaşam alanlarını havalandırmaları önemli. Şüpheli durumlarda da hemen önlem almalı, bağışıklık sisteminizi destekleyecek tarzda beslenmelisiniz. Kısa vadeli önlemlerin yanında eğer anatomik olarak burun kemiği eğriliği, burun eti büyüklüğü, geniz eti büyüklüğü veya alerji tedavisini yaptırmalısınız.

Sinüzit nasıl tedavi edilir?

Sinüzit medikal veya cerrahi tedaviye çok iyi yanıt veren bir hastalık. Akut sinüzitler genellikle ilaç tedavisi ile iyileştiriliyor. Burada en önemli ilaç antibiyotiklerdir ve hastalığın şiddetine göre kullanım süreleri 10 ile 21 gün arasında değişiyor. Süreyi belirlemede en önemli kriter ise sarı yeşil burun akıntısının geçmesinden sonra en az 7 gün daha antibiyotik kullanılması. Uzun süreli ilaç kullanılması hastalara zor gelebiliyor, fakat kullanılmadığında sinüzit tekrar edebiliyor ve kronikleşebiliyor. Tedavide burun açıcı spreyler ve soğuk algınlığı hapları, alerji hapları ve spreyleri, burun ile sinüs yıkama sıvıları ve spreylerinden faydalanılıyor. Kronik sinüzitler ise öncelikle ilaç tedavisi ile tedavi edilmeli, fakat dirençli vakalarda ve tekrarlayan durumlarda cerrahi tedavi düşünülmeli. Radyolojik olarak sinüs içinde mukozal kalınlaşmalar, iltihap, mukosel ve sinüs kanalları kapanmış ise mutlaka "fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi" (FESS ameliyatı) yapılmalı. Cerrahi tedavide başarı şansı yüzde 90 civarında oluyor. Hastaların en çok sordukları şey, sinüzitin ameliyat sonrasında tekrar edip etmediği. Bu durum burun içi ve sinüs polipli olgularda olabiliyor ve yüzde 30 oranında nüks edebilme ihtimali mevcut. Sinüzit ameliyatları çocukluk yaşlarında yapılabiliyor. Ameliyat genellikle sinüslerin hepsinin oluştuğu 13-14 yaşlarından sonra olmalı. Çocuklarda burnun, küçük dar ve önemli yapıların yakın olması ameliyatlarının dikkatli ve sınırlı yapılmasını gerektiriyor. Nüks ve anatominin zor olduğu vakalarda navigasyon BT eşliğinde daha güvenli yöntemler kullanılabiliyor.