YARA İZLERİ (AMELİYAT-YANIK-JİLET -BIÇAK-CAM İZİ) TEDAVİSİ

Yara izleri (skar), kişinin dış görünümdeki estetiğini bozmaları, istenmeyen anıları hatırlatmış olmaları ve çoğu kezde kaşıntı-kabarma gibi şikayetlerin sebebleri olurlar. Bu nedenle de hem tedavi amaçlı olarak hem de estetiği sağlayabilmek için, tedavileri plastik cerrahi açısından her zaman önemli bir yer tutmaktadır.

Kazalara, yanıklara, geçirilmiş cerrahi işlemlere ya da kişinin kendi vücudunda yaptığı travmalara bağlı olarak oluşabilen izlerin tedavisinde her geçen gün gelişen teknolojik uygulamaların hedefi izi en belirsiz hale getirmektir.

İz tedavisi, izin oluş şekli, oluş zamanı, yaralıyıcı alettin türü, yaralanma sonrası uygulanan tedavi, kişinin vucudunun yaraya verdiği reaksiyon gibi bir çok etkene bağlıdır. İz tedavisindeki protokollerde bu etkenlere bağlı olarak değişmektedir.
Plastik cerrahi sanatının hedefi, izi en az belirsiz hale getirmektir. Bu konuda çeşitli araştırmalar devam ederken, biz plastik cerrahlar yaptığımız operasyonlarda izleri saklamayı ve olabilecek en estetik sonucu yakalamayı hedefleriz. Ancak, acil cerrahi olaylardan, kazalardan, bıçak, cam, falçata, jilet gibi tedavi edilmemiş kesici alet yaralanmaları sonrasındaki bazı yaraların iyileşme izleri gerçekten kabul edilebilir gibi değildir. Tedavide bu izleri daha belirsiz hale getirmeye çalışırız.

Tedavilerin zamanlamasıda yaranın durumuna ve hastaya göre planlanmaktadır. Bazı yaralarda tedaviye hemen başlanabilirken, bazılarında yara olgunlaşması olan ortalama 6 ay beklenebilir. Bunun kararını sizi muayne eden hekim vermelidir.

Yara nasıl en az izle tedavi edilir?
Öncelikle yaranın ilk müdahalesi doğru olarak yapılmalıdır. Kesi alanı cerrahi kesilerdeki gibi temizlenmeli, yara kenarları düz hale getirilmeli ve yara katlarına uygun olarak en uygun sütür materyali ile kapatılmalıdır.
Tedavi sonrası uygun bakım ve kontrollerin doktorunuzun belirttiği programla yapılması ikinci esastır. Özellikle kol,bacak gibi yarada gerginlik oluşabilecek bölgelerde iz oluşumu daha fazladır. Bu bölgelerde tedaviden sonra gerginlik azaltıcı pozisyonlar yaranın daha az izle sonuçlanmasını sağlar. Yara izini önlemede önemli diğer bir faktörde,güneşten korunmaktır. Ortalama 18 ay yara yeri güneşten korunmalıdır. Uygun güneş koruma faktörlerinin doğru olarak kullanılması iz tedavisinde olumlu sonuca ulaşmamızı sağlayacaktır.

İz tedavisine ne zaman başlanmalıdır?
Bazı izlerde tedaviye hemen başlanabilirken, bazı tedaviye yaranın olgunlaşması beklenerek başlanabilir. Buna muayne sonucuna göre karar verilir.*
Bu sebeble mümkün olduğu en kısa zamanda yara bu konuda tecrübeli bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Yarada zaman içinde değişiklik olurmu?
Kişinin yaraya verdiği reaksiyon ve tedaviye göre ilk zamanlar kızarık ve hafif kabarık olabilen yara,zaman içinde rengi soluklaşır ve kabarıklığı azalır.
Ancak bazı kişilerde yaralarda kabarma, pembe renkte koyulaşma, yaranın sınırlarının dışına taşması olur ki buna hipertrofik skar, daha ilerisinede keloid denir.

Yara vücudun her yerinde aynı şekilde mi iyileşir?
Gerginliğin fazla olduğu bölgeler olan kollar, bacaklar gibi alanlarada yara kenarlarının genişlemesi sık görülebilir. Göğüs ön yüzü, omuz, kulak kepçesi gibi vücudun bazı yerleri ise hipertrofik skar ve keloid oluşumuna çok müsait alanlardır. Bu bölgelerin tedavilerinde daha özenli davranmak gerekir.

Hangi bölgelerde yara izi daha az olur?
Genital bölge,üst göz kapağı gibi bölgelerde skar dediğimiz yara izi daha az oluşur.

Acil yaralanmalarda tedavinin basamakları nelerdir?
1-*Öncelikle doğru yapılan, mümkünse plastik cerrahi uzmanının tedavi ettiği akut dediğimiz acil tedavi.
2-*Yeterli sürede uygun pansuman ve istirahat.
3-*İyileşme dönemi süresince belirtildiği süre içinde solaryum, güneş, kimyasal ve mekanik travmalardan koruma.
4-*Dengeli beslenme ve sigara kullanmama.
5-*İyileşmenin tamamlandığı sürede doktorunuzun önerisine göre uygun ilaçla masaj tedavisinin başlanması.
6-*Masajla yeterli iyileşmenin sağlanmadığı durumlarda, silikon bantlara ve yara içine streoid enjeksiyonlarına geçilebilir..
7-*Son adım olarak, uygun lazer tedavileri ile yara en az izle tedavi edilir.

Daha önceden meydana gelmiş koldaki jilet,biçak,cam izi tedavisi nasıldır?
Benim hastalarıma uyguladığım tedavi protokolünde; iz yaygın olarak tüm kolda varsa, seri eksizyon dediğimiz basamaklar halinde yada uygunsa tek basamakta izleri çıkartarak cerrahi bir iz haline getirmektir. Bunun üzerine gerekli tedaviler uygulanarak meydana gelen cerrahi izide en belirsiz hale getirmek için, bilimin şu anda tıbba sunduğu son imkan olan uygun lazer cihazlarımla tedavilerini tamamalıyorum.
Bazı uygun hastamda cerrahi bir işlem yapmadan direk lazer tedavisine alabiliyorum.
Bazı hastalarımda, tıbbi kalıcı makyaj yaptırabiliyorum.

Yanık izi tedavisinde neler vardır?
Yanığın oluştuğu ilk dönemdeki tedavi yanığın iyileşmesi açısından önemlidir.Ancak derin yanıklarda ne yazık ki iz oluşumu engellenemez.Diğer yara izi tedavileri uygun yanıklarda yapılabilirken,geniş yanıklar için,doku genişleticilerle sağlam doku arttırılıp,skarlı dediğimiz yanık alanına kaydırılarak yanık izi yok edilmeye çalışılabilir.

Lazerle izler hemen silinebilir mi?
Lazer,iz tedavisinde son gelinen noktadır.Hastaların beklentileri gerçekci olduğu sürece uygun izlerde uygun lazer tedavileriyle çok iyi sonuçlar alınır.Tek seans lazer tedavisi yetmeyebilir,seans sayısı ve seanslar arasındaki seans aralıkları yara tipinize göre hekiminizce belirlenir.

Kaynak : Op. Dr. Yakup Avşar