Muhasebe Uygulamaları 4
ÜNİTE 14 ANONİM ŞİRKET

Anonim şti:Esas sermayesi belirli,paylara bölünmüş,tüzel kişiliğe sahip ve şirket ortaklarına karşı sadece mal varlığıyla sorumlu olan şirkete Anonim şirket denir.Ortakların sorumluluğu semaye paylarıyla sınırlıdır.
2 tür anonim şirket vardır:
1- Aile AŞ: Halka kapalıdır.Kurucu sayısı en az 5 en çok 250 kişidir.
2- Halka açık AŞ: Kurucu sayısı en az 5 olup en fazlası için bir sınır yoktur.
2 tür kuruluş vardır:
a) Ani kuruluş: Sermayenin tamamı ortaklarca taahhüt edilir.Taahhüdün dörtte birinin yerine getirilme zorunluluğu vardır.Kuruluşta şirket sözleşmesi yazılır,imzalanır,notere onaylatılır,Sanayi ve Ticaret Bakanlığından izin alınır,tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
--------------------------------- Sermayenin tamamının tahhüdü
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
---------------------------------- Masrafların ortaklardan alınması
kuruluş ve örgütlenme gideri
indirilecek kdv
ortaklara borçlar
------------------------------------ sermaye tahhüdünün dörtte birinin yerine getirilmesi
kasa
Ödenmemiş sermaye
-----------------------------------
b)Tedrici kuruluş:
1-Şirket sözleşmesi yazılır,notere onaylatılır,
2-Sermayenin %10’u merkez bankasına veya muteber bir bankaya sanayi ve ticaret bakanlığı adına açılan bir hesaba yatırılarak bloke edilir.
3-Sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınır.
4-Sermayenin %90 ‘ı taahhüt edilir.
5- Sermaye piyasası kurulundan izin alınır.
6-Sermayenin %90’ı için hisse senedi ihraç edilir.
7- Hisse senedi bedelleri bakanlık adına açılan hesaba yatırılarak bloke edilir.
8- Şirket genel kurulu toplanarak kuruluşu karara bağlar.
9- Tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
-------------------------------- sermayenin %10 tahhüdü
ödenmemiş sermaye
sermaye
------------------------------- %10 tahhüdün yerine getirilmesi
bankalar
ödenmemiş sermaye
---------------------------------- %90 sermayenin tahhüdü
ödenmemiş sermaye
sermaye
-------------------------------- hisse senedi ihracı
borçlu nazım hesab
alacaklı nazım hesab
-------------------------------- hisse senedi bedellerinin bankada blokajı
bankalar
ödenmemiş sermaye
-------------------------------- kuruluş giderinin ortaklardan sağlanması
kuruluş ve örgütlenme gideri
indirilecek kdv
ortaklara borçlar
--------------------------------------- blokajın kalkması
bankalar
bankalar
-------------------------------------- nazım hesabların kapatılması
alacaklı nazım hesab
borçlu nazım hesab
------------------------------------- bankaya ödenen komisyonun kaydı
kuruluş ve örgütlenme gideri
bankalar
-----------------------------------




ANONİM ŞİRKETTE SERMAYE ARTIRIMI

1-Aile AŞ.lerinde sermaye artırımı: Öncelikle önceki sermayenin tamamının yerine getirilmiş olması gerekir.
Aşamaları: *Yönetim kurulu karar alır
* Sanayi ve tic.bakanlığından izin alınır.
*Genel kurul da kesin karar alınır
* Sermayenin tamamı tahhüt edilir.
* Tescil ve ilan yapılır.
Artırım şu yollarla yapılabilir:
* Hisse senedi çıkararak
* yedek akçeyi dağıtmayıp karı sermayeye ekleyerek
* hisse senedi tahhüdünü artırarak
* Tahvil sahiplerine alacağına karşı hisse senedi vererek
* Başka şirketle birleşerek
* Değer artışlarını sermayeye ekleyerek
Ani kuruluşta: Sermaye piy. Kurulundan izin alınmaz, hisse senedi çıkarılamaz, Sanayi veTic.Bak.lığından izin alınır.
Tedrici Kuruluşta: Sermaye piyasası kurulundan ve sanayi ticaret bakanlığındanda izin alınır.

Not:Kuruluştaki yapılan tescil ve ilan giderleri Kuruluş ve örgütlenme gideri hesabında izlenir.
Sermaye değişiklikleri sırasında yapılan giderler Finansman gideri hesabında izlenir.
2-Halka açık AŞ.de sermaye artırımı: Şu aşamalar izlenir:

*Yönetim kurulu karar alıp sözleşme değişikliğini hazırlar
* Sermaye piyasası kurulundan izin alınır.
*Sanayi ve Ticaret bakanlığından izin alınır.
*Genel kurul karar verir.
*Tescil ve ilan yapılır.

Kayıtlı sermaye: AŞ.esas sözleşmesinde hüküm bulunmak kaydıyla yönetim kurulu kararı ile TTK.nın sermayenin artırılmasına dair hükümlerine tabi olmaksızın hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren ticaret siciline tescil edilmiş sermayedir.Kayıtlı sermayenin tavanı bilançoda dipnot olarak gösterilir.

Çıkarılmış Sermaye: Bilançoda izlenen sermayedir.
Yevmiye kaydı: Kuruluş kayıtları gibidir.
-------------------------- artırım tahhüdü
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
---------------------------değer artışı ödemelerinin sermayeye eklenmesi
MDV.Yeniden değerleme artışı
Ödenmemiş sermaye
------------------------------ hisse senedi ihracı
borçlu nazım hesab
alacaklı nazım hesab
------------------------------- bedelin bankada blokajı
bankalar
ödenememiş sermaye
----------------------------------- masrafların kaydı
finansman gideri
ind.kdv
bankalar
-----------------------------------blokajın çözülmesi
bankalar
bankalar
------------------------------------nazım hesabların kapanması
alacaklı nazım hesab
borçlu nazım hesab
--------------------------------------
ANONİN ŞİRKETTE SERMAYE AZALTIMI:
Şu aşamalardan oluşur:
*Yönetim kurulu karar alır
* Mahkemeden bilirkişi raporu alınır.
* Sanayi vetic.bakanlığından izin alınır.
* Genel kurul karar verir.
* Tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
----------------------------------- azaltım tahhüdü -------------------------- ---------sermayenin geri ödenmesi
sermaye ortaklara borçlar
ortaklara borçlar kasa
--------------------------------- ------------------------------------




ÜNİTE- 15 ANONİM ŞİRKETTE KAR DAĞITIMI VE MUHASEBESİ

Anonim şirkette kar dağıtımına karar veren genel kuruldur.
Kar devlet,ortaklar ve işletme arasında paylaştırılır.

Karın nasıl dağıtılacağını gösteren tabloya kar dağıtım tablosu denir.
Dönem karı
+Kanunen kabul edilmeyen giderler
-Vergiden muaf gelirler
+Eksik değerleme farkları
-Fazla değerleme farkları
MALİ KAR=Kurumlar Vergisi Matrahı*%20=Kurumlar vergisi

Dönem karı * %5 =1.tertip yedek akçe*
Ödenmiş sermaye * %5= 1.temettü*
Dönem karı-Kurumlar vergisi=Gelir vergisi matrahı*%20=Gelir vergisi

Gelir vergisi*%10=Gelir vergisi fonu
Dönem karı-(kurumlar v.+kurumlar v.fonu)-(gelir v+gelir v.fonu)-1.temettü-1.tertip y.akçe=2.tertip yedek akçe matrahı
2.tertip yedek akçe matrahı*%10=2.tertip yedek akçe
2.tertip yedek akçe matrahı-2.tertip yedek akçe=2.temettü

Not:Halka açık AŞ.de 1.temettü %20 üzerinden hesaplanır.

YEVMİYE KAYITLARI
------------------------------------------------------- Dönem karı üzerinden vergi ve diğ.yükümlülükler için karşılık ayırma
Dönem karı vergi ve diğ.yasal yük.karş.
Dönem karı vergi ve dği.yasal.yük.karş.
---------------------------------------------------------Net karın tesbiti
Dönem kar/zararı 7
Dönem karı vergi ve dği.yasal.yük.karş.
Dönem net kar/zararı
--------------------------------------------------------- Karın bilanço hesabına devri
Dönem net kar/zararı
Dönem net karı
----------------------------------------------------------Geçmiş yıl karının devri
Dönem net karı
Geçmiş yıl karları
----------------------------------------------------------Genel kurul kararıyla kar dağıtımı
Geçmiş yıl karı
Yasal yedekler
Ortaklara borçlar
-----------------------------------------------------------vergi borcunun kesinleşmesi
Dönem karı vergi ve diğ.yasal.yük.karş.
Ödenecek vergi ve fonlar
-----------------------------------------------------------
ÜNİTE - 16 LİMİTED ŞİRKET

Limited şti:En az 2 en çok 50 gerçek yada tüzel kişinin kurduğu,ticari ünvana sahip, ve esas sermayesi belirli ve ortakların sorumluluğu sermaye paylarıyla sınırlı olan şirkettir.

Özellikleri:
*Bankacılık ve sigortacılık faaliyetinde bulunamazlar.
*Ortak sayısı en az 2 en çok 50 dir.
*Sermaye miktarı kanunla belirlidir.
*Hisse senedi ve tahvil çıkaramaz.
*Ortaklık payı devri güçtür.

Kuruluş süreci:
*Anasözleşme yazılır,ortaklarca imzalanır,notere onaylatılır.
*Sözleşmede ticari unvan, şirket merkezi, konusu,şirketin süresi,ortakların pay miktarı,ilan şekilleri yeralır.
*Sanayi vetic.bakanlığndan izin alınır,tescil ve ilan yapılır.
*1 ay içinde vergi dairesine,ssk ve bölge çalışma müdürlüğüne başvurular yapılır.
Tutulan defterler: *yevmiye *kasa *kebir *envanter *kambiyo senetleri *ortaklar pay defteri
Kuruluş kayıtları: Anonimle aynıdır.

SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ:
Sermaye artırımı: Sermaye artırımı yapılması için önceki taahhüt edilen sermayenin tamamının yerine getirilmiş olması gerekir.TTK.ya göre sermaye artırım kararı oybirliği ile alınır.
Sermaye artırım yevmiye kaydı öncekilerle aynıdır.

Sermaye azaltımı: Esas sermaye en az sermaye miktarının altına düşemez.Yani kanunun belirlediği limit sermaye ve pay miktarlarının altına inilemez.
Süreç şöyledir: - Ortaklar genel kurul kararı alıp sözleşmeyi değiştirir.
- Mahkemeden bilirkişi raporu alınır.
- Sanayi ve tic.bakanlığı izini alınır.
- Tescil ve ilan yapılır.
Sermaye azaltım yevmiye kaydı diğerleri gibi aynıdır.
KAR DAĞITIMI: Kurumlar vergisi kanunu,Gelir.v.kanunu,Fon kanunları,TTK ve anasözleşmeye göre kar dağıtımı yapılır.Hesaplanması ve yevmiye kaydı anonim ile aynıdır.


ÜNİTE 17 ŞİRKETLERDE TASFİYE

Tasfiye:Faaliyetlerine son verilen işletmenin tüm alacaklarının tahsili tüm borçlarının ödenmesi ve mevcutların paraya çevrilmesi sürecine tasfiye denir.2 tür tasfiye vardır:

1-Dağılma(infisah):yasada ya da anasözleşmede belirtilen nedenlerden birinin gerçekleşmesiyle şirketin faaliyetine kendiliğinden son verilmesi işlemidir.
2-Dağıtma(fesih):yasa yada anasözleşmede belirtilen nedenlerden birinin gerçekleşmesiyle mahkemenin kamu otoritesinin yada ortakların alacağı karar ile şirketin tasfiye edilmesidir.
Kollektif ve komandit şirkette tasfiye nedenleri:

1-Sözleşmede belirtilen sürenin dolması
2-Sözleşmede belirtilen amaca ulaşılması yada amaca ulaşma olanağı olmaması
3-Ortakların aldığı oybirliği kararı
4-Şirketin iflası
5-Başka bir şirketle birleşme
6-Sermayenin 2/3 ünün yitirilmesi
7-Mahkeme kararı
8-Ortaklardan birinin ölümü
9-Komandit için komandite ortak şirketten ayrılırsa şirket tasfiye olur.
Anonim şirkette tasfiye nedenleri:
1-Sözleşmede belirtilen sürenin dolması
2-Sözleşmede belirtilen amaca ulaşılması yada amaca ulaşma olanağı olmaması
3-Şirketin kanuni organlarından birinin eksikliği
4-Şirketin kendi hisse senetlerini toplaması
5-Genel kurulun dağılma kararı alması
6-Mahkemenin vereceği karar
7-Şirketin iflası
8-Başka bir şirketle birleşilmesi
Limited şirkette dağılma nedenleri:
1-Esas sermayenin ¾ üne sahip ortakların dağılma kararı alması
2-Ortaklardan birinin talebiyle mahkemenin vereceği karar
3-Ortak sayısın 2 inin altına inmesi yada 50 nin üstüne çıkması

Tasfiye işlemleri şu şekilde yürütülür:
Tasfiye işlemini tasfiye memuru yürütür.Tasfiye memuru sözleşmede belirlenebileceği gibi mahkemenin tesbit ettiği biride olabilir.
1-Tasfiye başlama bilançosu düzenlenir.
2-Şirket ünvanı başına tasfiye ibaresi eklenir.
3-Eksik işlemler tamamlanır.
4-Alacaklar tahsil edilir,vadesi gelmemiş alacaklar iskontolu tutar üzerinden tahsil edilir.
5-Borçlar ödenir,vadesi gelmemiş borçlar iskontolu tutardan ödenir.
6-Mevcutlar paraya çevrilir ve bankaya yatırılır.
7-Tasfiye sonu bilançosu düzenlenir.
8-Defterler notere yada ortaklardan birine teslim edilir.
9-Şirket ünvanı silinir ve tasfiye sonu karı ortaklara dağıtılır.
*Sermaye şirketlerinde her takvim yılı bağımsız bir tasfiye dönemidir.Bir sermaye şirketinin tasfiye işlemleri aynı takvim yılı içinde biterse tasfiye sonu bilançosu düzenlenmesinden sonra 15 gün içinde vergi dairesine bildirim yapılır,tasfiye sonucu oluşan kar vergiye tabidir.

ÜNİTE 18 ŞİRKETLERDE BİRLEŞME TÜR DEĞİŞTİRME
BİRLEŞME:2 yada daha fazla şirketin bir araya gelerek tek bir şirket oluşturmasına birleşme denir.

Birleşme nedenleri şunlardır: 1-Rekabeti yoketmek 2-Büyük sermaye elde etmek 3- Girdi akışını kolaylamak
2 tür birleşme vardır:
1-Yeni şirket kurma: Birleşen şirketlerin hukuksal yapısı son bulur.Yeni isim bünyesinde devam edilir.
2-Katılma yoluyla : Katılım yapan şirketlerin hukuksal yapısı biter,katılınan şirkette devam edilir.
Birleşme koşulları:
1-Birleşilen şirketler aynı türden olmalıdır.
2-Birleşen şirketler ayrı ayrı birleşme kararı alır.
3-Örnek bir bilanço ile borçlarını nasıl ödeyeceklerine dair beyanname düzenlemelidir.
birleşme süreci:

1-Birleşme müzakereleri:Birleşmelerin türü,değişim koşulları,pay dağılımı ve taraflara yüklenecek borç ve yükümlülükler tartışılır.
2-Birleşme sözleşmesi:Sözleşmede ortakların ünvanı,şirketin esas sermayesi,ortakların pay tutarları,taraflara yüklenilen borç ve yükümlülükler ile değişim ölçü ve oranları yeralır.
3-Birleşmenin karara bağlanması
4-Bilançoların ilanı

TÜR DEĞİŞTİRME :Mevcut bir şirketin başka bir şirkete dönüşerek hukuksal anlamda şekil değiştirmesine tür değiştirme denir.
Şahıs şirketinde tür değiştirme:Bir kollektif şti komandit şti.ne,komandit kolektife tasfiye edilmeden dönüşebilir.Bunun için ortakların oybirliği ile karar alması gerekir.Örnek bir bilanço düzenlenir,mahkemeden onay alınır ve tescil ilanı yapılır.