Dönem giderleri gen.yönetim gid.hsb.nda izlenir.
Döneme ait olmayan süresi 1 yıldan kısa olan giderler Gel.aylara ait giderler hsb.nda izlenir.
Döneme ait olmayan süresi 1 yıldan uzun olan giderler Gel.yıllara ait giderler hsb.da izlenir.
Gerçekleşmiş fakat ödenmemiş giderler gider tahakkukları hes.nda izlenir.
Not:Giderlerle ilgili dönem ayarlaması yapılırken soruda verilen ilk hesap alacaklandırılır.

Kanunen kabul edilmeyen giderler Nazım hsb.ta izlenir.
Giderlerin kapatılması:
Tüm giderler alacağa kayıt edilirken Dönem kar/zararı borçlandırılır.
Gider Yöntemleri:
2 türdür.
1- 7 A seçeneği: Giderler büyük defterde fonksiyon yardımcı defterde çeşit esasına göre izlenir.Üretim ve hizmet işletmeleri bu seçeneği kullanır.Hesapları şunlardır:
- Direkt ilk madde ve malzeme gideri
- Direkt işçilik gideri
- genel üretim gideri
- hizmet üretim gideri
- araştırma geliştirme gideri
- paz.satış dağıtım gideri
- genel yönetim gideri
- finansman gideri




2- 7 B seçeneği: Ticaret işletmeleri kullanır.giderler büyük defterde çeşit yardımcı defterde fonksiyon esasına göre izlenir.Hesapları şunlardır:
-İlk madde ve malzeme gideri
- işçi ücret ve giderleri
- memur ücret ve giderleri
-Dışardan sağlanan fayda ve hizmetler
- çeşitli giderler
- vergi resim ve harçlar
- amortisman ve tükenme payları
- finansman gideri
- gider çeşitleri yansıtma

ÜNİTE 8 ÖZKAYNAKLAR

ÖZKAYNAK: İşletmenin toplam net varlıkları ve borçları arasındaki farktır.
Şu unsurlardan oluşur:
- Ödenmiş sermaye
- Sermaye yedekleri
- Kar yedekleri
- Geçmiş yıl karları
- Dönem net karı
Varsa geçmiş yıl zararları ve dönem zararı bu unsurların toplamından düşülür.

SERMAYE VE ÖDENMİŞ SERMAYE:
İşletmeye işletme sahip ve ortakları tarafından tahsis edilen ve anasözleşmede yeralan ticaret siciline tescil edilen esas sermaye 500 SERMAYE hsb.nda izlenir.
Esas sermayenin henüz ödenmemiş olan kısmı 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hsb.nda izlenir.
Ödenmiş sermaye ile ilgili bir hsb.yoktur.Esas sermaye- Ödenmemiş sermaye farkı ödenmiş sermayeyi verir.
--------------------------------------------- Sermaye taahhüdü kaydı
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
SERMAYE
-----------------------------------------------Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
KASA
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
----------------------------------------------

Sermayede oluşan artış ve azalışlar 690 Dönem kar/zararı hsb.nda gösterilir.Kar sermayeye ilave, zarar sermayeden bir indirim olarak ayrıca gösterilir.

YEDEKLER
Karın dağıtılmayarak işletmede geleceğe karşı tedbir amaçlı alıkonulan kısmına yedek denir.Sermaye şirketlerince ayrılırlar.
2 ye ayrılır: 1- kar yedekleri 2- sermaye yedekleri
1- Kar yedekleri: Net karın dağıtılmayıp işletmede bırakılan kısmıdır.Amaç özkaynakları sağlam tutmaktır.3 e ayrılır:
a) Yasal yedek: TTK ya göre ayrılması zorunlu yedektir.
b) Statü yedek: Şirket sözleşmesine göre ayrılan yedektir.
c) Olağanüstü yedek : Şirket genel kurulunun toplanarak olağanüstü dönemlerde ayırdığı yedektir.
d) Özel fonlar: yenileme yatırım sermaye itfası gibi amaçlarla kardan ayrılan yedektir.

2- Sermaye yedekleri: İşletmenin faaliyet karı dışında kalan sermaye hareketleri ile oluşan ve işletmede bırakılan tutarlardır.4 e ayrılır:
a) Hisse senedi ihraç primi: Sermaye artırımına giden aş.nin nominal bedelin üzerinde bir fiyatla hisse senedi çıkarması durumunda ihraç fiyat ile nominal bedel arasındaki farktır.
b) Maddi duran varlık yeniden değerleme artışı: Paranın alımgücündeki azalma nedeniyle varlıkların değerinin p.yasa fiyatına yakınlaştırılması işlemidir.
c) İştiraklerden yeniden değerleme artışı:
d) Hisse senedi iptal karları: Aş.ortaklarından biri sermayesini ödemezse ortağın senetleri iptal edilir yerine yeni ortak alınır.Yeni ortağın ödediği bedel eski tutardan fazla ise bu fark bu grubta yeralır.

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI:
GELİR>GİDER= KAR
GELİR
Gelirler ve giderler 690 Dönem kar/zararı hsb.na devirle kapanır.
Vergi sonrası kar 692 dönem kar/zararına aktarılır.
------------------------------------------------- vergi sonrası kar/zarar kaydı
690 dönem kar/zararı
691 Dönem karı vergi ve yas.yük.karşılığı hsb
692 Dönem net kar/zararı
---------------------------------------------------
---------------------------------
692 Dönem net kar/zararı
590 dönem net karı
--------------------------------- kar kaydı
591 dönem net zararı
692 dönem net kar/zararı
----------------------------------- zarar kaydı





ÜNİTE 9 MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ
31 aralıkta genel geçici mizan düzenlenir
dönemsonu envanteri yapılır düzeltmeler yapılır.
Kesin mizan düzenlenir mali tablolar yapılır ve en son hesaplar kapatılır.
Hesaplar ters kayıtla kapatılır.
Bilanço: Doğruluk , samimiyet ve açıklık niteliklerini taşımalıdır.İşletmenin mali durumunu belli bir tarih itibariyle gösterir.
Gelir tablosu: İşletmenin belli bir dönemdeki faaliyet sonuçlarını gösterir.
Ticari kar ttk.ya göre bulunan kar, Mali kar vuk.a göre bulunan kardır.



Ticari kar ile mali kar karşılaştırması: TİCARİ KARDAN MALİ KARA GEÇİŞ
Değerleme: TTK maliyet,Vuk da belirli TİCARİ KAR+KAN.KABUL EDİLM.GİDER
Giderler yönünden : ttk ve vuk ta farklıdır. – VERGİDEN MUAF GELİR
Amortisman: TTK serbest,vuk %20 + EKSİK DEĞERLEME FARKI
Karşılık ayırma:ttk serbest, vuk zorunlu - FAZLA DEĞERLEME FARKI



ÜNİTE-10 TİCARET ŞİRKETLERİ
İşletme: İnsan ihtiyaçlarını karşılamak için mal veya hizmet üreten iktisadi birim veya kuruluşlara işletme denir.Bir kişi kurabilir.

İşletme çeşitleri şunlardır:
1- Büyüklüğüne göre: - büyük – orta – küçük - çok uluslu işletme
2- İşkoluna göre : - endüstri - ticaret - hizmet - tarım – turizm
3- Üretilen mala göre : - tüketim malı üreten - endüstri malı üreten
4- Mülkiyetine göre : - özel işletme - kamu işletmesi - karma işletme - yabancı sermayeli işletme
5- Hukuki yapısına göre : -tek şahıs işletmesi - şirketler

İşletmeler şu amaçlarla şirket olmak ister:
- sermaye ve işbölümü sağlamak – sorumluluğu sınırlandırmak - riski dağıtmak

Şirket: 2 yada daha fazla gerçek yada tüzel kişinin ortak bir amaç uğruna zeka servet ve emeklerini birleştirmeleri hususunda yaptıkları anlaşmaya denir.
Özellikleri:
- En az 2 kişi tarafından kurulur.
- Ortak bir amaç olmalıdır.
- Bir sözleşme yapılmalıdır.
- Belli bir sermaye konmalıdır.
Tüzel: Kanunen kazanılan kişiliktir.
Gerçek: Doğuştan kazanılan kişiliktir.

Şirketlerin Sınıflandırılması:

1-Borçlar kanununa göre:
Adi şti: Tüzel kişiliği yoktur.Kuruluşu bir şekle bağlı değildir.Ticari unvan zorunluluğu yoktur.Şirket sözleşmesi yazılı veya sözlü olabilir.
2-Özel kanunla kurulan şti: Devlet tarafından belli bir amacın gerçekleştirilmesi için özel bir kanunla kurulan şirkettir.
3- Kooperatifler : Bireylerin ortak menfaatlerini gerçekleştirmesi için kurulan tüzel,değişir ortaklı ve sermayeli şirkettir.
4- TTK.ya göre : 2 gruba ayrılır:
a) Şahıs şirketi b) Sermaye şirketi
- Kollektif şti. - Anonim Şirketi
- Komandit şti. – Limited Şti
- Eshamlı komandit(sermayesi paylara bölünmüş komandit şti.)
Özellikleri:
Şirket sözleşmesi yazılıdır.
Tüzel kişidir.
Ticari ünvanı olmalıdır.
İflasa tabidir.
Ticaret siciline kayıtlıdır.
Ticari defterleri tutmak zorundadır.
Şahıs ve sermaye şirketleri arasındaki farklılıklar şunladır:

1- Şahıs şirketi ortakları gerçek kişi ( komanditer ortak hariç),Sermaye şirketinde gerçek yada tüzeldir.
2- Şahıs şirketinde sorumluluk sınırsız,(komanditer hariç), sermaye şirketinde sermaye payına bağlıdır
3- Şahıs şirketinde sermaye miktarı belirsiz,sermaye şirketinde sermaye miktarı kanunla belirlidir.
4- Şahıs şirketinde emek,ticari itibar sermaye olur(komanditer hariç),sermaye şti.de bu olamaz.
5- Şahıs şti.de sözleşme oybirliği ile değiştirilir, sermaye şti.de sözleşme oyçokluğu ile değişir.
6- Şahıs şti.de ortağın ölümü şirketin sona erme nedeni olabilir,sermaye şirketini bu etkilemez.
7- Şahıs şti.nde ortaklar Gelir vergisi öder, sermeye şti hem gelir hem kurumlar vergisi öder.
8- Şahıs şti ortaklığının devri zordur, sermaye şti ortaklığı devri daha kolaydır.
9- Şahıs şti. yedek ayırmaz,sermaye şirketi yedek ayırır.
10-Şahıs şti ünvanında ortaklardan birinin adı olmalı,sermaye şti.nde bu zorunluluk yoktur.




ÜNİTE - 11 KOLLEKTİF ŞTİ KURULUŞU VE SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ

Kolektif şti: Ticari bir işletmeyi ticari bir unvan altında işletmek amacıyla gerçek kişilerce kurulan ve ortaklarının sorumluluğu sınırlandırılmamış olan şirkettir.Tüzel kişiler kuramaz ve ortakta olamaz.
Kuruluş işlemleri sırayla şöyledir:
Yazılı bir sözleşme hazırlanır
Sözleşme tüm ortaklarca imzalanır.
Sözleşme notere onaylatılır.
Ticaret siciline kayıt yaptırılır.(en geç 15 gün içerisinde)

Ticaret sicile başvuruda istenen evraklar:
Şirket sözleşmesi
Ticari durum tasdiknamesi
Ortakların nüfus cüzdan suretleri ve ikametgah senetleri
İmza sirküleri
Ehliyet belgesi (medeni haklardan yararlanma)

Tescil ve ilanla tüzel kişilik kazanan şirket 1 ay içerisinde şu kurumlara başvurmalıdır:
Vergi Dairesine 2- SSK.ya(işçi çalıştıracaksa) 3- Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne
Not: Kollektif şti ünvanında ortaklardan birinin adı veya soyadı yeralmalıdır.Kanuni mukavelelere göre kurulmayan kollektif şti. adi şirket sayılır.Borçlar Kanunu uygulanır.

Kuruluş işlemlerinin muhasebesi:
Şu defterleri tutarlar: 1-Yevmiye 2- kebir 3- kasa 4-envanter 5- kambiyo senetleri defteri

Kuruluş yevmiye kayıtları 2 aşamadan oluşur:
Sermayenin taahhüdü 2- Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
-----------------------------------
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
----------------------------------- SERMAYE TAAHHÜT KAYDI
Kasa
Ödenmemiş Sermaye
-----------------------------------SERMAYE TAAHHÜDÜNÜ YERİNE GETİRME KAYDI

A-)SERMAYE ARTIRIMI VE KAYDI
Sermayedeki değişikliklerin tescil ve ilanı zorunludur.
Şu nedenlerle artırım yapılır:
Kuruluş sırasında gerekli sermaye miktarı eksik hesaplanmış olabilir.
Şirket iş hacmini genişletmeye karar vermiş olabilir.

Enflasyon nedeniyle sermaye yetersiz kalmış olabilir.
Yanlış yatırım politikaları sermayeyi olumsuz etkilemiş olabilir.

Sermaye artırımı şu yollarla yapılır:
Mevcut ortakların sermaye payları artırılır.
Yeni ortak alınır.
Başka bir şirketle birleşilir.

Yevmiye kaydı: Sermaye taahhüdü ve taahhüdü yerine getirme kaydı ile aynıdır.
-------------------------------------- -------------------------------------
Ödenmemiş sermaye Kasa
Sermaye Ödenmemiş Sermaye
--------------------------------------- --------------------------------------




B-)SERMAYE AZALTIMI VE KAYDI
Sermayedeki değişikliklerin tescil ve ilanı zorunludur.
Şu nedenlerle azaltılır:
Kuruluş sırasında gerekli sermaye miktarı fazla hesaplanmış olabilir.
Şirket zarar etmiş bu zararı ortaklar karşılamamış olabilir.
Şirketten ortak ayrılmış yada ortak çıkarılmış olabilir.

Şu yöntemlerle sermaye azaltılır:
Mevcut ortakların sermaye payı azaltılır.
Ortak çıkarılır yada ortak ayrılır.

Yevmiye kaydı: 2 kayıt yapılır: 1- Azaltım taahhüt edilir 2-Azaltım yapılır.
-------------------------------- -------------------------------------
Sermaye Ortaklara Borçlar
Ortaklara Borçlar Kasa
-------------------------------- --------------------------------------
Azaltım taahhüdü Azaltımın yerine getirilişi

ÜNİTE - 12 KOLLEKTİF ŞTİ.DE KAR VE ZARAR DAĞITIMI

Kar ve zarar dağıtırken önce şirket sözleşmesine bakılır; kar/zarar konusunda bir hüküm varsa o uygulanır.Sadece kar’a ait hüküm varsa zarar içinde o hüküm uygulanır.İkisi içinde bir hüküm yoksa kar ve zarar eşit dağıtılır.

KAR DAĞITIM YÖNTEMLERİ:
Eşit dağıtım
Sermaye payıyla bağlı dağıtım
Sermaye payına faiz işlettikten sonra dağıtım
Yönetici ortağa prim verdikten sonra karın dağıtımı
Kar paylarının sermayeye eklenmesi

1-Eşit kar dağıtımı: Tüm ortaklara sermaye karı eşit miktarda dağıtılır.
Yevmiye kaydı şöyledir:
------------------------------------ --------------------------------------
Dönem net karı Ortaklara Borçlar
Ortaklara Borçlar Kasa
------------------------------------ -------------------------------------
kar dağıtımı kar payının ortağa ödenmesi

2-Sermaye payıyla bağlı dağıtım :En çok kullanılan yöntemdir.
Ortağın kar payı= Ortağın sermaye payı*kar
Şirketin toplam sermayesi

Sermaye payına faiz işletildikten sonra kalan karın dağıtımı:Sermaye paylarına belli bir oranda faiz işletilir.Bu tutar kardan düşülür,kalan kar ortaklara dağıtılır.

4-Yönetici ortağa prim verdikten sonra karın dağıtımı:Kardan belli bir oranda yapılan kesinti
yönetici ortağa ödenir.Kalan kar ortaklara dağıtılır.
5-Kar paylarının sermayeye eklenmesi: Kar bazen dağıtılmaz ortakların sermaye paylarına eklenir.Bu durumda sermaye artırım işlemide yapılmış olur.

ZARAR DAĞITIM YÖNTEMLERİ:
Zarar paylarının ödenmesi: Oluşan zarar ortaklardan tahsil edilir.Yevmiye kaydı şöyledir.
--------------------------------- --------------------------------
Ortaklardan alacaklar Kasa
Dönem net zararı Ortaklardan alacaklar
--------------------------------- ----------------------------------
Zararın tahakkuku Zararın ortaktan tahsili
Sermaye azaltılarak zararın yokedilmesi: Oluşan zarar sermaye paylarından düşülür,sermaye azaltımı işlemi şeklinde yevmiye kaydı yapılır.
------------------------------ -------------------------------
Ortaklardan alacaklar Sermaye
Dönem net zararı Ortaklara Borçlar
------------------------------ -------------------------------
zararın tahakkuku zararın sermayeden düşülmesi

Sermaye payıyla orantılı zarar dağıtımı:sermaye payı*zarar
Toplam sermaye

ÜNİTE 13

KOMANDİT ŞİRKET
Komandit şti: Ticari bir işletmeyi ticari bir ünvan altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket ortaklarından bazılarının sorumluluğunun sermaye payları ile sınırlandırılmış olan şirkettir.Kollektif şti gibidir; farkı ise ortak yapısıdır.
2 Tür ortak vardır:
1-Komandite: Sorumluluğu sınırlandırılmamış gerçek kişi ortaktır..Geliri Ticari kazançtır.
2-Komanditer:Sorumluluğu sınırlı gerçek kişi yada tüzel kişidir,kazancı menkul sermaye iradıdır.

Özellikleri:
Ticari ünvanda komandite ortağın adı ve soyadı yeralır.
Komanditer ortak emek ve ticari itibar olarak sermaye koyamaz.

Temsil ve Yönetim komandite ortağa aittir.
Komanditer ortak denetleme yetkisine sahiptir.
Komanditer ortağın sermayesi azalmışsa eksiklik tamamlanana kadar kar ve faiz isteyemez.
Komanditenin kazancı ticari kazanç, komanditerin kazancı menkul sermaye iradıdır.
Yevmiye kayıtları :Komandit şti de kuruluş, sermaye artış ve azalış, kar zarar dağıtım işlemleri kollektif şti. ile aynıdır.
1- Kuruluş :
----------------------------------- -------------------------------------
Ödenmemiş sermaye Kasa
Sermaye Ödenmemiş Sermaye
---------------------------------- --------------------------------------
Sermaye artırım : Kuruluş işlemi ile aynıdır.
Sermaye azaltımı:
--------------------------------- -----------------------------
Sermaye Ortaklara borçlar
Ortaklara Borçlar kasa
--------------------------------- ---------------------------
Kar dağıtımı :------------------------- ------------------------------------
Dönem net karı Ortaklara borçlar
Ortaklara borçlar kasa
----------------------------- --------------------------------------
Zarar dağıtımı:-------------------------- -------------------------------
Ortaktan alacaklar Kasa
Dönem net zararı Ortaktan alacaklar
-------------------------------- ---------------------------------